"Drzewa w otwartym krajobrazie - intrukcja obsługi"

W dniach 24 i 25 października br. w Sali Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu w Kątach Wrocławskich odbyło się dwudniowe szkolenie z zakresu oceny stanu, pielęgnacji oraz podejmowania decyzji o wycince drzew pn. „Drzewa w otwartym krajobrazie - instrukcja obsługi”. Szkolenie odbyło  się w ramach ogólnopolskiego programu Drogi dla Natury – kampania na rzecz zadrzewień, wspieranego przez program LIFE + Unii Europejskiej oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Na spotkanie zostali zaproszeni urzędnicy, sołtysi, a także liderzy lokalnych środowisk. Uczestnikom rozdano atrakcyjne podręczniki.

 Pierwszy dzień szkolenia rozpoczął Kamil Witkoś – Gnach, przedstawiciel Fundacji EkoRozwoju z Wrocławia. W swej prezentacji omówił podstawowe funkcje zadrzewień, wpływ na lokalny mikroklimat, a także rolę w przeciwdziałaniu zanieczyszczeniom wody, powietrza i gleby.

Znając dobroczynne oddziaływanie drzew warto poświęcić im więcej uwagi, a także odpowiednio je traktować. Niestety stosowanie właściwych zasad pielęgnacji drzew wciąż jest dużym problemem. Po części wynika to z braku wiedzy dotyczącej budowy tych organizmów. Nieco światła ten temat rzucił w swoim wystąpieniu Jakub Józefczuk, będący animatorem zadrzewieniowym w projekcie. Szczególnie mocno podkreślił rolę korzeni oraz zewnętrznych części pnia, których uszkodzenie może mieć fatalne następstwa.

Niezwykle interesująca dla uczestników szkolenia była prezentacja Jerzego Stolarczyka, który od wielu lat bada statykę oraz diagnozuję stan zdrowotny drzew. Ten niezrównany miłośnik i znawca drzew przedstawił sposoby oraz narzędzia umożliwiające badanie kondycji zdrowotnej tych roślin. Oprócz wykładu uczestnicy szkolenia mieli okazję w terenie ocenić stan zdrowotny pobliskich lip, które okazały się doskonałymi obiektami do badań dendrologicznych.

Drzewa stanowią cenne siedlisko, z którym związało swoje życie wiele organizmów. Wśród nich znajdują się gatunki rzadkie i chronione. To właśnie im swój wykład poświęcili naukowcy z Uniwersytetu Wrocławskiego - dr Marcin Kadej, dr Adrian Smolis. Uczestnicy szkolenia dowiedzieli się wielu ciekawych informacji o pachnicy dębowej, koziorogu dęboszu, szeregu chronionych ptaków, a także o żyjących w dziuplach nietoperzach. Wiele z tych istot można spotkać również na terenie gminy Kąty Wrocławskie.

Po wystąpieniu biologów głos zabrał ponownie Jakub Józefczuk. Tym razem jego prezentacja obejmowała dotychczasowe wyniki inwentaryzacji prowadzone w ramach tworzenia programu kształtowania zadrzewień dla gminy Kąty Wrocławskie. Dokument ten ma pomóc gminie w zarządzaniu zielenią na terenie gminy.

Spotkanie podsumował Kamil Witkoś – Gnach, podkreślając rolę udziału społeczności lokalnych w kształtowaniu otaczającej nas przestrzeni.

Drugi dzień szkolenia rozpoczął Maciej Motas, który od ponad 20 lat wykonuje pielęgnacje najcenniejszych drzew w Polsce. To właśnie tej tematyce poświęcił swoje wystąpienie. Jego wykład urozmaicił pokaz pielęgnacji pobliskiego drzewa, podczas którego zaprezentowano nowoczesne narzędzia oraz techniki arborystyczne. Zgromadzeni uczestnicy szkolenia mogli na własne oczy zobaczyć wykonywane wysoko w koronach drzewa cięcia kształtujące i pielęgnacyjne.

Po zakończeniu pokazu, kolejne dwie prezentacje przedstawiła Marzena Suchocka z SGGW z Warszawy. Jej pierwsze wystąpienie dotyczyło ochrony drzew podczas inwestycji. Wskazała właściwe zabezpieczenie drzew, które nie powinno ograniczać się do odeskowania pni ale również do ochrony korzeni. Bez odpowiednich zabezpieczeń uszkodzone w tym miejscu drzewa mogą przez wiele lat powoli obumierać, stwarzając bezpośrednie zagrożenie dla otoczenia. Najczęstszym objawem takich niekorzystnych ingerencji w system korzeniowy są wysychające czubki drzew, wiele drzew zamiera nawet kilka lat po zakończeniu inwestycji.

W swojej drugiej prezentacji, dr Suchocka omówiła zasady projektowania alei oraz wykonywania nasadzeń drzew. Wiele uwagi poświęciła właściwemu przygotowaniu miejsc pod nasadzenia na terenach zurbanizowanych, a wiec tam gdzie zakładanie zieleni jest wyjątkowo trudne.

Ostatni wykład przedstawił Krzysztof Górecki, kierownik referatu gospodarki nieruchomościami i ochrony środowiska w Urzędzie Miasta i Gminy Twardogóra. Bazując na swoich wieloletnich doświadczeniach zawodowych starał się podpowiedzieć jak najlepiej chronić drzewa na poziomie gminy. Wystąpienie spotkało się z dużym zainteresowanie wśród słuchaczy i zaowocowało dużą ilością pytań i ożywioną dyskusją.

Wszystkim uczestnikom szkolenia pragniemy jeszcze raz podziękować za udział w wykładach, a także za wszelkie przekazane nam uwagi i spostrzeżenia.

tekst i zdjęcia: Jakub Józefczuk